Tabakoa = adikzioa...?

Kontrako neurriak hartuta ere, tabakoa begi-bistako eta eguneroko osagaia da gizarte-esparru gehienetan, etxean eta kalean, eskolan eta enpresan, aisialdigunean eta lantokian, ospitalean eta kartzelan; edonork lor dezake, erraz, eta hamaika lekutan salerosten da.

Dakizuenez, orain dela oso gutxi sartu zen indarrean Tabakoaren aurkako lege berria.

Badirudi erretzaile kopuruak ez duela behera egingo lege berriarekin. Irlandan antzeko legea dute, bertako tabernetan debekatua dago erretzea eta horrexegatik hostalariek herrialde hori hartu dute eredu gisa. Hemen gertatuko denaren adierazle gisa.

Antza, tabernetako bezeroak %40 eta 45 artean murriztuko lirateke. Eta erretzaile horiek, toki berriak bilatuko dituzte erretzeko. Etxeetan bilduko dira gehiago, tabernetan baino.

Horixe hain zuzen ere hostalarien kexua. Hostalaritzaren egoera, krisia dela eta ez dela ez da uneotan samurrena, eta lege berriarekin, egoerak okerrera egingo duela diote. Espainiar estatuan 200.000 lanpostu galduko direla kalkulatzen dute.

Jendea tabernetatik uxatuko duela argi dago. Eta egia da hori arazo izan daitekeela, 175 pertsonako taberna bat dagoen herrialdean.

Hostalariek eta erretzaileek 2006ko legea mantentzea eskatzen dute.

Kea desagertuko baita tabernetatik, tabernariak desagertuko diren bezalaxe.

Argi dago erretzaile batzuk badakitela zein ondorio ekar ditzaketen tabakoak, baina...horrek zeozertarako balioa al du?Honakoak dira tabakoak eragin ditzaken ondorioetako batzuk: birikako minbizia, bronkitis kronikoa eta gaixotasun baskularrak ditugu ohikoenak, baina horiez gain maskuriko eta umetoki-lepoko minbiziak, asma, rinitis alergikoa, emakumeengan antzutasuna eta (azken datuen arabera) bularreko haurrak bapatean hiltzea.

Nikotinak menpekotasun handia sortzen du. Nerbio-sistema zentralaren bizigarria nahiz lasaigarria da. Nikotinaren ondorioak minutu gutxian desagertzen dira, eta, ondorioz, erretzaileak egunean zehar sarritan hartzeko beharrizana du drogak eragiten dion plazerari eutsi eta abstinentziaren ondorioak saihesteko. Bizigarria nahiz lasaigarria. Nola liteke hori? nikotinak erretzailea pizten eta, aldi berean, lasaitzen du, zenbat eta zer maiztasunekin erretzen den. Alkoholarekin bezalatsu gertatzen dela esan daiteke. Lehenengo tragoxkarekin guztiok pozik sentitzen gara, baina neurriz kanpo edaten denean izaten dira komeriak. 

Zigarro bakoitzak, gutxi gorabehera, 8-20 mg nikotina du, eta erretzaileak batez beste miligramo bat nikotina arnasten du erretzen duen zigarro bakoitzeko. Eta horixe da, hain zuzen ere, nikotina gorputzean barneratzeko biderik zuzenena, inhalazio bidezkoa, alegia.

Birikak milioika albeoloz osatuta daude, eta albeolo horietan gas-trukea gertatzen da. Eta horrek nikotina eta beste konposatu batzuk sartzea errazten du. Nikotina berehala pasatzen da odoletik garunera, eta handik eragiten ditu gorputzeko eragin bizigarri nahiz lasaigarriak.

Neuronek garuneko informazioa antolatzen dute, eta azken horiek neurotransmisoreen bidez komunikatuta daude. Neurotrasmisore bakoitzak bere errezeptore-familia du. Eta nikotinaren kasuan azetilkolinaz ari gara. Hain zuzen, errezeptore horrek bideratzen du seinalea garunetik muskuluetara, horrek kontrolatzen ditu oinarrizko funtzioak (energia-maila, bihotz-taupadak...) eta garrantzi handia du ikasketa-prozesuan eta memorian, besteak beste. 

Arrigarria dirudien arren, ikusi da tabakoak ere bere alde onak dituela. Nolanahi ere, erretzailearentzat benetan pisuzko eta onuragarri diren beste zenbait funtzio psikologiko indartzen ditu nikotinak. Esaterako, arreta handia luzaroan eskatzen duten lan aspergarrietan kontzentrazioa eta zehaztasuna hobetzen ditu. Ikasketa-prozesuko eta oroimeneko zenbait alderdi hobe ditzake, eta badirudi informazioa azkar prozesatzeko trebetasuna ere susper dezakeela.

Horrekin lotuta, Alzheimerren gaixotasunaren moduko dementzietan oroimen- eta ikasketa-arazoak konpontzeko nikotina erabil ote daitekeen aztertu dute. Izan ere, ikertzaileek ikusi dute beta amiloide proteinak metatzea saihesten duela nikotinak.

Proteina horrek, bereziki, Alzheimerren gaixotasuna dutenen garunari egiten dio eraso, eta hainbat forma har ditzake. Nikotina beta amiloide proteinarekin elkartzen da, eta Alzheimerra duten gaixoen garunetan agertzen den forma metatzea saihesten du. Beraz, etorkizunean beharbada nikotina Alzheimerren gaitza sendatzeko erabiliko da. Hala ere, gaiaren inguruan egin diren ikerketa guztiak ez datoz bat.

Bestalde, Tourette-ren sindromea duten gaixoen bizi-kalitatea ere hobe dezake nikotinak. Touretteren sindromea duten pertsonek hitz- eta muskulu-tikak dituzte, eta inongo kontrolik gabe astintzen dituzte burua eta gorputzeko zenbait atal. Sindrome horri aurre egiteko, botika antipsikotikoen dosi txikiak hartzen dituzte, baina botika horiek albo-ondorio larriak dituzte: zorabioa, buruko mina eta deshidratazioa, besteak beste. Orain urte batzuk adituek ikusi zuten nikotina-dosi txikiek tik horiek baretzen zituztela. Hau da, botika horiek guztiak alde batera utzi eta eguneroko jan-edanean nikotina pixka bat sartuz, arazoa neurri handi batean konpon daiteke. Bide batez, nikotinak utziko lituzkeen albo-ondorioak arinagoak lirateke. Noski, ez gara tabakoaz ari! Ikertzaileentzako hurrengo urratsa albo-ondorio horiek ezabatzea litzateke. 

Hemen usten dizuet takakoarekiko adikzioa neurtzeko Fagerstrom deituriko test txikitxo hau:

Pasatzen den denbora jaikitzen zarenetik zigarro bat erretzen duzunarte

1    30 min baino gutxiago
0    30 min baino gehiago

Goizean gehiago erretzen duzu?

1    Bai

0   Ez

Gaixo zaudenean erretzen al duzu?

1    Bai
0   Ez

Toki debekatuetan erretzen duzu?

1   Bai
0   Ez

Ze zigarrilo gustatzen zaizu gehien?

1    Eguneko lehenengoa
0    Besteak 

Kea irensten duzu?

2    Beti
1    Noizbehinka
0    Inoiz

Zenbat nikotina daukate zure zigarriloek?

0    0,9 eta 1,2 mg. artean
1    0,8 mg.
2    1,3 mg. baino gehiago

Zenbat zigarro erretzen dituzu egunero?

0    1 - 15
1    16 - 25
2    26 edo gehiago

Puntuak gehitu eta balorazioa irakurri:

0 eta 6 puntu artean: menpekotasun arina
6 puntu baino gehiago: menpekotasuna larria

Azkenik gehitu egin behar dut bakoitzak jakingo duela zer sartzen ari den bere gorputzera, nola eta zenbat. Baina ez al duzue uste berekoikeria hutsa dela erretzaileek bere organismora nikotina sartzen diren bitartean guk aire hori arnastu beharra?Norbaitek alkohola hartzen duenean behintzat bere gorputza kaltetzen ari da, baina tabakoa erre ez nahi dutenen barrura sartuko da nahi edo ez...

 

Barrea eta osasuna eskutik helduta

Ikasketak, lana, ekonomia, amodioak, estresa, gaixotasunak, gudak,... eta barrearentzako ez al dago denborarik? Frogatu izan da barreak izugarrizko onurak dakartzala, besteak beste:

1. Barreak bihotzeko gaixotasunak aurrezaintzen ditu; izan ere, beldurra eta haserrea dira bihotzari eraso egiten dioten kausa nagusienetarikoak.
2. Barre egiteak bizirik sentiarazten gaitu eta gainera, estresaren maila nabarmenki jaisten du.
3. Humorea da biderik zuzenena norbeareki konektatzeko eta hori gutxi balitz, besteekin dugun erlazioa ere hobetzen du.

Leku askotan irakurri izan dut barrea arimaren "aerobic"- a dela; izan ere, benetan barre egiten dugunean algarekin gure gorputzeko sistema guztiak lantzen ditugu.
Nire aditasuna gehien deitu zuen datua honako hau izan zen: 20 minutuko barre intentsoa eta 3 minutuz arraun egiten ariketa fisiko berdina suposatzen dio bihotzari.

Orain dela asko iragarki batean ikusi nuen RISOTERAPIA hitza. Terapia honen barruan hainbat ekintza desberdin aukeratu daitezke. Guztietaik hona 5, banaka nahiz taldeka burutu daitezkenak. Hala ere, taldeka egitea gomendatzen da:

• Ezkortasuna askatu --> hartu puxika bat eta puzten hasi. Putzaldi bakoitzean utzi irtetzen zugandik desagertu nahi duzun zerbait, zure bizitzakoa, zure ingurunekoa edota mundukoa.
• Negatiboa dena ezabatu --> puxika zure zapatilen lokarriekin lotu. Musika jarri eta dantza egiten hasi zaitez puxika herrestan eramanez. Saiatu zaitez puxika lehertzen abestia bukatzen duen baino lehen.
• Erlaxatzeko tenkatu --> muskulu guztiak uzkurtu eta bizkor ibili zaudeneko gela puntatik puntara ibiliz. Zure izena esaten saiatu muskuluak erlaxatu gabe. Azkenik, gutxinaka eta zatika gorputz guztia erlaxatu.
• Barre fonatzailearen teknika --> lurrean etzanda egonda 5 barre motak praktikatu: jaja, jeje, jiji, jojo, juju. Barre bakoitzak onura ezberdin bat dakar.
• Kilimen teknika --> kilimek eragindako barrea barre egiteko era antzinena dugu. Kilimak egiteko leku hoberenak besapeak eta lepoa dira. Leku hauetan kilimak egitean, larruazaleko nerbioen bukaeren bidez nerbio sistema zentralera kinadak bidaltzen dira. Horrek burmuinean errekazio bat eragingo du. Horregatik, pertsona oso gutxi aurre egin diezaiokete barre egiteko teknika hutsezin honi.

4. puntuan aipatu dudanez, barre bakoitzak bere onura dakar. Hona azalpen laburtxo bat:
a) jaja barreak digestio aparatu eta genitalerako onurak dakartza.
b) jeje barreak giltzurrunen funtzioa eta besikula biliarrari laguntzen dio.
c) jiji barreak tiroidesa eta zirkulazioa estimulatzen du.
d) jojo barreak nerbio sistema zentrala eta burmuineko odoleztapenaren gain jarduten du.
e) juju barreak arnasketa funtzioaren eta birikien ahalmenaren gain efektuak ditu.

Hemen usten dizuet beti bezala artikuluaren helbidea: http://www.innatia.com/s/c-risoterapia/a-beneficios-risa-curativa.html
Horretaz gain, begiratu irudi hau. Risoterapiaren onura gehiago aipatzen ditu:

14 urte gehiago bizi nahi baduzue...

Nola luzatu gure bizitza...? hainbat zientzialarik aurrera eramandako ikerketetan galdera horren erantzuna lantzen saiatu ziren eta arrakastarekin ondorio asko plazaratu zituzten.
Topiko bat iruditzen zaigu entzutea hobeto eta gehiago bizi nahi baldin badugu elikadura egokia hartu eta ariketa fisikoa era orekatu batean egin behar dela. Baina egia da, eta ikerlari hauek frogatu ahal izan dute. Gainera bi gauza horietaz gain, beste hainbat ekintza gehitu zioten gure eguneroko bizimoduari bizitza luzatzeko: ez erretzea, bost aldiz jatea egunero, alkohol gutxi edatea... Bai, ez naiz nahasi eta ondo esan dut, GUTXI edatea. Izan ere, ikerlariek baieztatu dutenez, alkohol gehiegi edateak ondorio oso larriak dakar; baina, era berean, ezer ez edatea ere ez da ona: alkohola modu moderatu batean hartu behar da.

Argi izan, hortaz, zuen bizitzaren luzera zuen eskuetan dagoela gehienbat.

Hemen usten dizuet nik irakurritako artikulua zertxobait gehiago jakin nahi baduzue: http://www.saludybelleza.org/como-vivir-mas/
Azkenengo gauzatxo bat: egin irribarre. Hori baita benetan gure bizitza luzatzen duen faktorerik garrantzitsuena. Bestela begiratu gizon honi ze ondo joan zitzaion barre eginez: http://www.youtube.com/watch?v=6irS4q8sXrQ

ONDO IZAN!!

Jaten duguna gara

Betidanik entzun dugu gure organismora sartzen duguna garela, hau da, jaten duguna garela. Mediku guztiek elikagai egokiak hartzea gomendatzen digute, gure bizitza hobea izateko...

Artikulu baten ikusi nuenez, Manukako eztiak propietate sendagarriak ditu. Ez da eguneroko gauza bat entzuten duguna, beraz "manukako eztia" irakurritakoan ni geratu nintzen bezala zaudenentzako: manuka Zelanda Berriko zuhaitxo bat da eta honetatik lortzen den eztia maoriek erabiltzen dute bronkitisa, sukarra eta asma sendatzeko. Hori gutxi balitz, orbantzeko ere oso egokia da.

Nola izan liteke hori? ezti berezi honek bakterioen kontrako jarduera bikaina dauka beste gauzen artean. Beraz, irakurri ahal izan dudanez, goizero gozarian ezti honen goilarakada handi bat hartuta nahikoa izango genuke bere onuretaz gozatzeko.

Beraz, eduki beti gogoan janaria izango dela zuen bizitza bideratuko duena!!

Teknologia: aurrerapena ala atzerapena...?

 "El Pais" -eko egunkarian argitaratu zutenez, Espainiako pediatra ugarik teknologia berriekin zerikusi handia duten patologia berrien lista bat osatzen ari dira; hala nola, wiitis -a, "sindrome de la pantalla",  Blackberry-aren erpurua edo mugikorraren ukondoa. Hitz berriak diruditen arren, sortzen dituzten sintomak lehenik ezagutuak ziren medikuntzan: tendinitis-a, begi lehorra, bursitis, epikondilitis...

Beraz, hau jakinda zein da bide zuzena: teknologia berriei atxikitzea ala hauek saihestea osasunaz gozatu ahal izateko...?

 Argi dago ospitaletan horrelako zerbait aurkitunahi ez badugu, teknologi berriak buruarekin erabili beharko ditugula...


Artikulu osoa helbide honetan: http://www.medicina21.com/doc.php?op=actualidad3&id=3155

Obesitatea krisi ekonomiko aldian

Oxford- eko Unibertsitateak aurrera eramandako ikerketa batek zera dio: ekonomiaren arloan segurtasun falta izateak obesitatea garatzeko aukerak handitzen ditu.
"El estrés de vivir en un sistema social competitivo sin un estado de bienestar poderoso hace que las personas coman más", zioten inbestigatzaileek.
Hemen usten dizuet artikulu osoaren helbidea norbaitek irakurri nahi baldin badu: http://www.medicina21.com/doc.php?op=leer&id=3157&ant=index

Gogoratu, aldi gogorretan irribarre bat eta noski, aurrera irtengo gareneko ziurtasuna izan beti.